Sáng nay 27/4/2023 (tức mùng 08/3 âm lịch), tại sân Trung tâm lễ hội – Khu Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Đền Hùng, ban Tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương và tuần văn hóa – du lịch Đất Tổ năm 2023 đã tổ chức lễ khai mạc Hội thi gói, nấu bánh Chưng, giã bánh Giầy lần thứ X. Hội thi quy tụ hàng trăm nghệ nhân đến từ 13 huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh. Hội thi được tỉnh Phú Thọ tổ chức hằng năm vào dịp Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Ðền Hùng, là một trong những hoạt động có ý nghĩa sâu sắc, mang đậm nét truyền thống của dân tộc Việt Nam, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”.
Hai thức bánh Chưng và bánh Giầy là những sản vật mang biểu tượng nhiều ý nghĩa sâu sắc và thể hiện một nét văn hóa ẩm thực độc đáo của dân tộc Việt Nam đã ra đời cách đây hàng nghìn năm, gắn với sự phát triển của nền văn minh nông nghiệp trồng lúa nước từ thời đại các Vua Hùng.
Theo truyền thuyết: vào thời Vua Hùng thứ 6, sau khi đánh thắng giặc Ân xâm lược, nhân quốc gia vô sự, đất nước thanh bình, Vua Hùng muốn truyền ngôi cho người con nào hiếu thảo, lại có đức, có tài để nối nghiệp trị vì xã tắc muôn dân nên đã mở ra cuộc thi để chọn người kế nghiệp. Lang Liêu là người con út nghèo khó nhất, đã được tiên ông mách bảo làm ra bánh Chưng và bánh Giầy dâng lên các Vua Hùng từ những sản phẩm nông nghiệp, từ những hạt gạo dẻo thơm. Đó là sự kết tinh, là thành quả thể hiện cho trí tuệ, sự sáng tạo, tình yêu lao động và ước mong về sự vẹn toàn, phát triển của người Việt cổ ngay từ thời Hùng Vương dựng nước.
Chính vì vậy, hằng năm, vào dịp Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng, Phú Thọ đều tổ chức hội thi gói, nấu bánh Chưng, giã bánh Giầy nhằm tái hiện lại cuộc thi làm các lễ vật dâng cúng Tổ tiên có từ thời Hùng Vương và tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống. Khơi dậy niềm tự hào về lịch sử, về sự sáng tạo và tình yêu trong lao động, giáo dục ý thức, tinh thần tương thân tương ái “Lá lành đùm lá rách” và truyền thống đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Góp phần vào mục tiêu bảo tồn và phát huy các giá trị của di sản Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ. Đồng thời, đây cũng là hoạt động nhằm góp phần tiếp tục quảng bá, lan tỏa Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Các nghệ nhân tham gia tranh tài ở các nội dung: gói 10 chiếc bánh Chưng vuông trong thời gian tối đa 10 phút với nguyên liệu là 5kg gạo nếp, 1kg đỗ xanh, 1kg thịt lợn và luộc bánh trong 5 giờ; thổi 5kg gạo nếp thành xôi trong thời gian tối đa 30 phút; giã và làm thành 10 chiếc bánh Giầy trong thời gian tối đa 15 phút.
Thông qua hội thi, các nghệ nhân dự thi sẽ được thể hiện sự khéo léo của mình để tạo ra những chiếc bánh Chưng vuông, bánh Giầy tròn đầy ý nghĩa, kính dâng lên các Vua Hùng. Thể hiện lòng tri ân và niềm tự hào về truyền thống văn hóa độc đáo của dân tộc. Đồng thời quảng bá, giới thiệu những nét bản sắc văn hóa của vùng Đất Tổ đến đông đảo du khách trong và ngoài nước. Hội thi cũng là dịp để các đoàn nghệ nhân và đồng bào các dân tộc trong tỉnh giao lưu, chia sẻ tâm tư, tình cảm, là sợi dây gắn kết cộng đồng thêm đoàn kết.
Kết thúc hội thi, đoàn huyện Cẩm Khê đã giành giải Nhất ở nội dung gói, nấu bánh chưng; đoàn huyện Yên Lập giành giải Nhất ở nội dung giã bánh giầy.
Ở nội dung gói, nấu bánh chưng, giải Nhì thuộc về các đoàn: thành phố Việt Trì, huyện Lâm Thao, Thị xã Phú Thọ.
Ở nội dung giã bánh giầy, giải Nhì thuộc về các đoàn: huyện Tam Nông, huyện Thanh Ba, huyện Đoan Hùng.
Hội thi gói, nấu bánh Chưng, giã bánh Giầy được tổ chức hàng năm để các nghệ nhân dự thi sẽ được thể hiện sự khéo léo của mình để tạo ra những chiếc bánh Chưng vuông, bánh Giầy tròn đầy ý nghĩa, kính dâng lên các Vua Hùng. Thể hiện lòng tri ân và niềm tự hào về truyền thống văn hoá độc đáo của dân tộc. Đồng thời quảng bá, giới thiệu những nét bản sắc văn hoá của vùng đất Tổ đến đông đảo du khách trong và ngoài nước. Hội thi cũng là dịp để các đoàn nghệ nhân và đồng bào các dân tộc trong tỉnh giao lưu, chia sẻ tâm tư, tình cảm, là sợi dây gắn kết cộng đồng thêm đoàn kết.
Một số hình ảnh tại Hội thi:
Bích Ngọc – Trung tâm TTXT Du lịch
