Phát triển du lịch gắn với bảo vệ bản sắc văn hóa, môi trường sinh thái được coi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, trong đó du lịch hướng về người dân, để người dân được làm chủ, được sáng tạo và được thụ hưởng thành quả từ du lịch là mục tiêu mà thị xã Nghĩa Lộ đang nỗ lực hướng tới.
| Các nghệ nhân, người am hiểu xòe Thái có vai trò quan trọng và tích cực truyền dạy, giữ gìn, bảo tồn nghệ thuật xòe Thái ở thị xã Nghĩa Lộ. |
Những năm qua, thị xã Nghĩa Lộ đã đạt được nhiều kết quả tích cực về phát triển du lịch. Đó chính là tiền đề quan trọng để Nghĩa Lộ kiên định với mục tiêu phát triển du lịch xanh, bền vững.
Thị xã đã nghiêm túc đánh giá, rút kinh nghiệm và xác định những nhiệm vụ, giải pháp để phát triển du lịch, trọng tâm là phát triển du lịch cộng đồng hướng về người dân, tạo thế phát triển du lịch bền vững gắn với bảo vệ bản sắc, môi trường sinh thái. Nghĩa Lộ đề ra giải pháp trước hết là gắn liền nhiệm vụ bảo tồn văn hóa truyền thống với phát triển các mô hình du lịch cộng đồng để tạo ra những mô hình du lịch đặc trưng, bản sắc, riêng có.
Xác định lấy văn hóa làm nền tảng để phát triển du lịch, đồng thời là yếu tố tạo nên sự khác biệt của thị xã với các địa phương làm du lịch. Du lịch từ nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, không ai khác ngoài người dân chính là chủ thể và cũng là động lực, là mục tiêu để phát triển thị xã văn hóa – du lịch. Tiêu chí này cần phải làm cho người dân hiểu, chủ động làm du lịch, nỗ lực thực hiện vai trò chủ thể, tạo ra sản phẩm du lịch cộng đồng của địa phương.
Thị xã chú trọng xây dựng kế hoạch bảo tồn, khai thác, phát huy hiệu quả các giá trị văn hóa truyền thống giàu bản sắc của đồng bào các dân tộc vùng Mường Lò như: tiếp tục thực hiện một số đề án, dự án nghiên cứu, bảo tồn một số giá trị văn hóa đặc thù; đẩy mạnh bảo tồn Nghệ thuật Xòe Thái, Hội Hạn khuống; tiếp tục đề nghị ghi danh một số giá trị văn hóa truyền thống tiêu biểu vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Bên cạnh đó, Nghĩa Lộ tập trung nguồn lực xây dựng các bản văn hóa truyền thống gắn với xây dựng, nâng cao chất lượng các mô hình du lịch cộng đồng hiện có. Không những thị xã chú trọng giữ gìn tập tục tốt đẹp, kiến trúc nhà ở đặc trưng, trang phục truyền thống, ngôn ngữ, lối sống cộng đồng tương thân tương ái mà còn khôi phục nghề truyền thống dệt thổ cẩm dân tộc Thái, Mường, đan lát thủ công, làm đệm, chế tác nhạc cụ dân tộc… 
Các học sinh Trường Tiểu học Hạnh Sơn, xã Hạnh Sơn học thêu trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc Thái thông qua hoạt động phối hợp của nhà trường với Hội Phụ nữ xã.
Nghĩa Lộ khuyến khích mở rộng sản xuất, tìm đầu ra cho nghề truyền thống theo tiêu chí phát triển làng nghề gắn với phát triển du lịch. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, thị xã quan tâm xây dựng phường đạt chuẩn văn minh đô thị, xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới; giải quyết vấn đề về giảm nghèo, đẩy lùi các tệ nạn xã hội, xây dựng thiết chế văn hóa – thông tin – thể thao đồng bộ, nâng cao chất lượng vệ sinh môi trường; thực hiện nếp sống văn minh, văn hóa giao thông, vệ sinh môi trường xanh – sạch – đẹp…
Nghĩa Lộ cũng quan tâm vận động xây dựng các mô hình “Khu dân cư hạnh phúc”, trong đó các thôn, bản có hoạt động du lịch cộng đồng là những mô hình tiên phong, kiểu mẫu để lan tỏa những nét đẹp văn hóa truyền thống, đời sống mới trong cộng đồng, từ cộng đồng đến với du khách. Tập trung xây dựng “Con người văn hóa”, “Cộng đồng làm du lịch” để phát huy vai trò của mỗi công dân, của cả cộng đồng trong mục tiêu phát triển du lịch, văn hóa du lịch cũng là một giải pháp của thị xã.
Nghĩa Lộ chú trọng nêu cao tinh thần gương mẫu của cán bộ, đảng viên cùng sự tham gia tích cực của cộng đồng dân cư; xây dựng hình ảnh con người Nghĩa Lộ – Mường Lò “Thân thiện, đoàn kết, nhân ái, sáng tạo, hội nhập”, xây dựng thị xã “Xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc”.
Khi đó, người dân trong các bản văn hóa – du lịch tham gia chuỗi cung ứng sản phẩm du lịch, cung cấp dịch vụ, sản phẩm phục vụ nhu cầu của du khách. Mỗi người dân sẽ là một người hướng dẫn du lịch, sẵn sàng cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác cho du khách và tích cực tham gia các hoạt động trong lễ hội văn hóa, du lịch Mường Lò hàng năm.
Thị xã cũng tiếp tục đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về các tiềm năng, thế mạnh, bản sắc văn hóa của Yên Bái nói chung, khu vực phía Tây nói riêng nhằm thúc đẩy đầu tư phát triển kinh tế – xã hội, hoạt động du lịch và thực hiện các nội dung xây dựng Nghĩa Lộ thành thị xã văn hóa – du lịch giai đoạn 2021 – 2025 cùng với xây dựng hình ảnh điểm đến du lịch Nghĩa Lộ hấp dẫn, giàu bản sắc, an toàn, thân thiện với loại hình du lịch cộng đồng, du lịch văn hóa – tâm linh, du lịch sinh thái.
Hơn nữa, thị xã cũng xác định cần tranh thủ các nguồn vốn đầu tư từ ngân sách cho phát triển du lịch cộng đồng, trước hết là các nội dung hỗ trợ phát triển du lịch của HĐND tỉnh. Ngoài ra, Nghĩa Lộ tiếp tục đẩy mạnh việc phát huy nội lực của nhân dân và tiềm năng của thị xã; thu hút các nguồn vốn xã hội hóa, lồng ghép các chương trình, dự án để phát triển du lịch tại các thôn, bản có các mô hình du lịch cộng đồng; có kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực tại chỗ.
Có giải pháp đồng bộ cùng định hướng, giúp đỡ, tạo mọi điều kiện tốt nhất của các cấp ủy Đảng, chính quyền, cơ quan chức năng và phối hợp chặt chẽ, hài hòa của các địa phương trong khu vực chắc chắn sẽ tạo thêm cơ hội, nguồn lực để Nghĩa Lộ phát triển du lịch bền vững.
Nguyễn Thơm
