Quang cảnh ngôi miếu khuất sau trạm viễn thông.
PTĐT – Lang Liêu, con trai thứ của Vua Hùng thứ 6 (Hùng Hy Vương) đã làm bánh chưng, bánh giầy, là một sáng tạo trong chế biến lương thực, được vua cha truyền ngôi, trở thành Vua Hùng thứ 7 (Hùng Chiêu Vương). Với tấm lòng ngưỡng mộ, tôn kính đối với Lang Liêu, nhân dân làng Dữu Lâu, phường Dữu Lâu, thành phố Việt Trì đã lập miếu thờ Ngài…
Theo truyền thuyết, khi mừng thọ, nhân lấy việc đó để chọn người kế vị, Vua Hùng thứ 6 đã yêu cầu các con trai mỗi người làm một mâm cỗ để chọn ra người được nhường ngôi báu. Bằng tấm lòng hiếu thảo, Lang Liêu đã lấy gạo nếp thơm, là sản phẩm lao động của mình để làm ra hai thứ bánh là bánh chưng, bánh giầy tượng trưng cho trời- đất và triết lý “âm dương ngũ hành” để dâng lên mừng thọ cha. Vua Hùng thứ 6 thấy “bánh thì ngon, ý thì hay, tâm đức thì trong sáng”, đã cảm kích và quyết định chọn Lang Liêu làm người kế vị, trở thành Vua Hùng thứ 7- Hùng Chiêu Vương. Từ đó, tích bánh chưng, bánh giầy đã được nhân dân lưu truyền, từ đời này sang đời khác, trở thành lễ vật cúng gia tiên của mọi gia đình Việt Nam.
Sau khi lên ngôi, Hùng Chiêu Vương luôn nỗ lực là một ông vua hiền tài, anh minh, đức độ, thường xuyên tu rèn bản thân, lấy nhân nghĩa để giáo hóa trăm họ. Theo truyền thuyết, Hùng Chiêu Vương rất chăm lo chính sự, thờ cúng, hương khói Tổ tiên, Ngài thường lên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh làm lễ cầu xin trời đất ban cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tốt tươi, nhân khang, vật thịnh. Với tấm lòng tôn kính, ghi ơn công đức Lang Liêu, nhân dân làng Dữu Lâu đã lập miếu thờ, hàng năm hương khói thờ phụng.
Miếu Lang Liêu trước đây gọi là “Dữu Lâu Vũ Miếu”, ban đầu được làm đơn sơ, tường đắp bằng đất, mái lợp lá cọ. Đến năm Nhâm Tuất 1802, nhân dân xây dựng lại miếu gồm 3 gian, tường gạch, mái lợp ngói âm, bên trong có tầng gác liệng gỗ đặt ban thờ, long ngai, bài vị Lang Liêu, bát hương và các đồ tế khí.
Mái ngói của ngôi miếu đã sập hỏng nhiều chỗ, cần được đầu tư xây dựng lại.
Đến đầu những năm 60 của thế kỷ XX, Nhà nước có chủ trương cho địa phương xây dựng trường cấp I, cấp II. Chính quyền xã Dữu Lâu đã cho tháo dỡ ngôi miếu cổ thờ Lang Liêu và san bằng khu vực “lảu miếu” để lấy mặt bằng xây dựng hai ngôi trường cấp I, cấp II. Những vật liệu tháo dỡ từ ngôi miếu cổ đã được Hợp tác xã cho xây dựng thành nhà kho chứa thóc. Miếu Lang Liêu được nhân dân xây dựng trước đây để thờ tự, tưởng nhớ một vị vua có nhiều công lao với nước bị tháo dỡ làm nhà kho, sau hơn 50 năm, nay đã xập xệ dưới một tấm bạt phủ; các dấu tích lịch sử về miếu cổ bị ảnh hưởng nặng do tác động bởi thời gian và môi trường.
Đưa chúng tôi đến khu Nhà văn hóa nằm ẩn mình sau Trạm thu phát sóng viễn thông, một mái ngói rêu phong, hỏng nhiều chỗ đã được phủ bạt, ông Tạ Hữu Lợi – Trưởng khu Dữu Lâu, phường Dữu Lâu, thành phố Việt Trì cho biết: Đây là miếu Lang Liêu, được HTX lấy về dựng làm kho từ năm 1965, chỉ dùng được một thời gian, sau dột nên bỏ không từ bấy đến nay. Đến năm 2002, thể theo nguyện vọng của nhân dân làng Dữu Lâu, UBND tỉnh đã cho phép khôi phục lại ngôi đình thờ Tản Viên Sơn Thánh và Cao Sơn Quý Minh. Sau khi ngôi đình được khánh thành, nhân dân làng Dữu Lâu rước ngai, bài vị Lang Liêu để tạm thời thờ chung tại đình làng.
Cụ Vũ Phen – 89 tuổi người làng Dữu Lâu cho biết: Từ nhỏ tôi biết ở làng có miếu thờ Lang Liêu ở Xóm Mới, miếu thờ được dỡ làm kho để thóc giống của HTX năm 1965. Sử dụng được vài năm thì ngói bị vỡ nhiều, HTX không có kinh phí sửa chữa nên bỏ không. Từ đó đến nay không ai để ý đến, miếu hư hỏng nhiều, cứ nhìn thấy ngôi miếu xập xệ, hỏng nát dần mà cảm thấy xót, rất mong miếu Lang Liêu được tôn tạo để nhân dân có nơi thờ Ngài.
Tại hội thảo khoa học “Cơ sở khoa học và thực tiễn để khôi phục đền thờ Lang Liêu – Hùng Chiêu Vương tại Phú Thọ” vừa diễn ra, Nhà sử học Dương Trung Quốc – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Khoa học lịch sử Việt Nam nhận xét: Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, 18 đời Hùng Vương đã in sâu trong tiềm thức của nhân dân Việt Nam nhưng chỉ có Lang Liêu có miếu thờ riêng. Vì vậy, việc phục dựng lại miếu thờ Lang Liêu là rất cần thiết và phải được phục dựng lại với hồn cốt, với giá trị lịch sử của nó.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Đắc Thủy – TUV, Giám đốc Sở VH,TT&DL tỉnh khẳng định: Việc xây dựng miếu thờ Lang Liêu là tôn trọng lịch sử, tri ân người có công, tôn vinh đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của nhân dân. Miếu thờ Lang Liêu là công trình đã được UBND tỉnh cho ý kiến chủ trương để phục dựng. Hiện nay toàn bộ khu đất đã được quy hoạch và bản thiết kế quy mô kiến trúc cũng đã được hoàn thiện. Chúng tôi đang tích cực cùng thành phố Việt Trì để vận động tài trợ, công đức để thi công công trình, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của người dân thành phố Việt Trì để là nơi con cháu khắp nơi về tri ân công đức tổ tiên, là điểm du lịch của thành phố lễ hội về với cội nguồn dân tộc Việt Nam.
(Theo: Hoàng Quý – http://baophutho.vn)
