Si Ma Cai một huyện vùng biên, cách thành phố Laò Cai khoảng 100 km về phía Đông Bắc. Nằm lặng lẽ ẩn mình bên dòng sông Chảy. Si Ma Cai là tên viết tắt của chữ Sín Mã Cái, có nghĩa là chợ ngựa mới. Với độ cao 1600 mét so với mực nước biển, không khí cũng mát mẻ, ôn hòa như người anh em Sa Pa. Nhưng nơi đây lại ẩn chứa nét hoang sơ, bình dị đến nao lòng.
Một ngày thu, chúng tôi tạm biệt thành phố náo nhiệt, lên xe và tiến thẳng đến Si Ma Cai để thỏa trí tò mò và niềm mong mỏi bấy lâu nay. Xa dần sự đông vui, tấp nập của phố xá lòng người cũng lặng dần và hòa mình vào với không gian của núi rừng. Đường lên Si Ma Cai quanh co, uốn lượn bên sườn núi, nhiều lúc lại bắt gặp những đám mây lững lờ trôi, khiến ta có cảm giác nâng nâng lạ kì. Lời bài hát Tình Si Ma Cai, nhạc sĩ Trọng Hùng “Gặp nhau đỉnh núi… nơi mặt trời lên ….quanh co đường lên lưng mây, như hẹn ai nơi đây…” vang lên lại càng làm trong lòng chúng tôi háo hức, mong ngóng được khám phá mảnh đất vùng biên này. Và rồi cũng đặt chân đến Si Ma Cai, giữa mênh mông một màu xanh bạt ngàn, thi thoảng lại chen vào một vài vạt đá tai mèo, thấp thoáng trong mây vài nóc nhà xa tít ở lưng chừng núi. Phóng tầm mắt ra xa chỉ thấy một màu xanh của cây cỏ, tĩnh lặng đến lạ thường. Nhưng Si Ma Cai không chỉ có tĩnh lặng, hàng tuần các buổi chợ phiên lại náo nhiệt đánh thức “nàng tiên” Si Ma Cai dậy.
Một điều may mắn cho chúng tôi, đến với Si Ma Cai đúng vào thứ 7 – ngày họp chợ trâu Cán Cấu. Những túp lều được người dân dựng tạm bằng tranh, tre để bày bán các nông sản do mình làm ra. Những hàng phở địa phương nghi ngút khói. Tất cả dường như vẫn giữ được nét hoang sơ của ngày xưa. Đông vui nhất có lẽ là khu bán trâu. Người bán kẻ mua xen lẫn với hàng trăm con trâu tạo ra một khung cảnh lạ lùng và hấp dẫn. Có lẽ ở vùng núi Tây Bắc này, đây là chợ trâu lớn nhất. Trâu không chỉ mua về lao động mà người ta còn buôn mang về xuôi.
Rời chợ phiên tấp nập đông vui, chúng tôi lại hướng xe đến Sín Chéng. Những mảnh ruộng bậc thang uốn lượn mềm mại quanh các sườn núi. Màu vàng rực của lúa chín như làm sáng lên không gian của núi rừng. Thấp thoáng trên khu ruộng người dân bắt đầu gặt những bông lúa đầu mùa. Một điều thú vị ở Sín Chéng làm chúng tôi vô cùng thích thú đó là những ngôi nhà trình tường đất lợp ngói âm dương. Nhà trình tường đất vẫn còn nhiều trên mảnh đất Si Ma Cai đầy sương gió này. Nhưng lợp ngói âm dương thì có lẽ là hiếm. Ngôi làng nằm bên sườn núi, bao quanh là các mảnh ruộng bậc thang mềm mại. Nó đã tạo lên một không gian yên bình mang đậm màu thời gian xưa cũ. Chiều hoàng hôn dần buông xuống, những tia nắng nhẹ cuối ngày chiếu vào ruộng lúa vàng rực, chiếu vào những mái ngói âm dương nâu xám đã tạo lên một khung cảnh đẹp đến mê hồn. Đây có lẽ là món quà vô giá mà Si Ma Cai đã dành tặng cho những lữ khách phương xa như chúng tôi.
Bất chấp sự thay đổi đến chóng mặt của cuộc sống hiện đại Si Ma Cai vẫn giữ được nét hoang sơ, mộc mạc của riêng mình. Không lộng lẫy, quyến rũ như người anh em Sa Pa nhưng Si Ma Cai lại có sự mê hoặc đến lạ kì. Cái tên “Si Ma Cai” thoảng nghe đã gợi cảm giác xa xôi, hoang hoải, mê hoặc lòng người. Ai chưa đến thì tò mò và mong ước một lần đến khám phá. Ai đã đến một lần lại muốn đến thêm lần nữa để đắm mình trong không gian bao la của núi rừng, cảm nhận vị thời gian trên mảnh đất này.
Phan Phượng (Ảnh sưu tầm)
