Độc đáo nét đẹp hoa văn trên trang phục người Dao Đỏ

Hoa văn và màu sắc được sử dụng trên trang phục của người Dao Đỏ không đơn thuần chỉ là những yếu tố làm đẹp mà còn là mối liên kết giữa con người với thiên nhiên, với cộng đồng. Màu sắc là yếu tố quan trọng để tạo lên vẻ độc đáo cho bộ trang phục. Đặc điểm cơ bản là trang phục của người Dao Đỏ sử dụng màu sắc sặc sỡ. Trong trang phục của người Dao Đỏ nổi bật nhất là chiếc khăn đội đầu màu đỏ. Có thể coi đây là màu nhấn trong bộ trang phục của người Dao Đỏ. Với màu đỏ này nó đã át đi các màu khác, nó mang lại không gian rực rỡ, ấm áp. Màu đỏ không chỉ xuất hiện ở khăn đội đầu của phụ nữ mà nó còn ẩn hiện ở những tay áo, tà áo, cổ áo, nẹp áo. Màu đỏ này không chỉ mang lại không gian ấm, rực rỡ mà nó còn ngầm thể hiện niềm mong ước một cuộc sống đầy đủ, ấm no và mang lại nhiều may mắn.

Trang phục đời thường của phụ nữ người Dao Đỏ

          Cách phối màu không chỉ để trang trí mà còn là gửi gắm những ước muốn trong cuộc sống. Các hoa văn được thêu với hai màu chính là đen và trắng. Theo thuyết âm dương ngũ hành thì màu trắng thuộc hành kim, màu đen thuộc hành thủy, kim sinh thủy, biểu hiện cho sự phát triển thuận lợi. Người ta xếp màu vàng đứng cạnh màu trắng trong các hình thêu. Theo thuyết âm dương ngũ hành màu vàng thuộc hành thổ, màu trắng thuộc hành kim. Đây là một cặp tương sinh, sẽ mang lại nhiều thuận lợi và sự phát triển, hỗ trợ cho nhau. Ngoài ra người ta còn phối màu trung tính bao giờ cũng được đi bên cạnh màu nóng để làm dịu bớt sắc rực rỡ của các màu nóng. Hoặc khi màu nóng đứng cạnh màu lạnh sẽ có màu trung tính xen kẽ làm dịu đi chất đối nghịch giữa hai màu.

Trang phục ngày cưới của người Dao Đỏ

Người Dao Đỏ cư trú ở vùng núi cao, cuộc sống giữa thiên nhiên đất trời, cỏ cây hoa lá, sống hòa mình vào với thiên nhiên. Bằng con mắt tinh tế và đôi bàn tay khéo léo họ đã đưa cỏ cây hoa lá từ cuộc sống thực tại vào trang phục một cách mềm mại và uyển chuyển. Người ta đã tái hiện bức tranh thiên nhiên nhiều màu sắc và âm thanh trên trang phục với những tiếng chim hót, tiêng lá cây xào xạc, tiếng thú hòa quyện vào nhau. Một số loại hoa văn cây biểu tượng cây cỏ hoa lá được tái hiện trên trang phục người Dao Đỏ như: cây thông, hoa củ kiệu ‘‘xồm nghinh’’… Bên cạnh hình ảnh cây thông thì hàng tơ tằm màu đỏ được đính ở nẹp áo cũng giúp ta liên tưởng đến những bông hoa rừng rực đỏ bung nở đón nắng làm sáng rực cả một khu rừng. Một số hoa văn hình chim thú xuất hiện trên trang phục người Dao Đỏ như: hình chim ‘‘lỏ’’, hình nốt chân con mèo ‘‘lổm trêu’’, chân con cào cào ‘‘chổm nghiu’’…

 Trong cuộc sống người Dao Đỏ tôn kính trời, cầu khấn trời mỗi khi có nghi lễ quan trọng. Họ đã đưa biểu tượng mặt trời vào trang trí trang phục với nhiều biến thể khác nhau. Ví dụ như hình hoa văn ‘‘bộ ung ton’’ mặt trời bé, ‘‘tôm bộ ung’’ mặt trời to.

Bằng đôi bàn tay khéo léo, trí tưởng tượng phong phú, người phụ nữ Dao Đỏ đã mang cả thiên nhiên sống động vào từng đường nét hoa văn thổ cẩm. Mỗi đường kim mũi chỉ đều như chứa đựng một câu chuyện, một phần văn hóa của cả một tộc người. Nó được sáng tạo và chắt lọc qua nhiều thế hệ. Để cảm nhận rõ hơn về nét đẹp trang phục người Dao Đỏ, bạn hãy đến các bản người Dao Đỏ ở Sa Pa như Tả Phìn, Thanh Kim, hoặc Nậm Đét ở Bắc Hà, Dền Sáng ở Bát Xát.