Du lịch thiện nguyện là gì?
Du lịch thiện nguyện hay còn gọi là du lịch tình nguyện. Khác với những tour thông thường, du lịch tình nguyện thường ở những vùng miền còn khó khăn nhưng có tiềm năng phát triển du lịch. Người tham gia vừa là du khách, nhưng cũng vừa là một tình nguyện viên, họ sẽ có trách nhiệm giúp đỡ mọi người có hoàn cảnh khó khăn hoặc làm công tác bảo vệ môi trường.
Đây là một trong những sự lựa chọn được các bạn trẻ ưu tiên hàng đầu mỗi khi đến dịp nghỉ lễ bởi điều đó mang lại ý nghĩa nhân văn to lớn cho người dân. Đa số du khách khi được hỏi về cảm nhận sau khi tham gia vào một chuyến đi thiện nguyện đều có câu trả lời rất hài lòng vì họ đã có được những trải nghiệm thực sự tuyệt vời.
Những hoạt động tiêu biểu của một chương trình du lịch thiện nguyện?
Đối với Phú Thọ, tour du lịch thiện nguyện đã được tổ chức nhưng chủ yếu mới được triển khai trên phạm vi hẹp, chưa diễn ra với mức độ thường xuyên. Vào năm 2016, chương trình “Du lịch thiện nguyện Giáo dục phát triển cộng đồng tại Bản Cỏi, Vườn Quốc Gia Xuân Sơn” đã được tổ chức bởi Tổ chức Tình nguyện vì Giáo dục (V.E.O) với mục đích giữ gìn những bản sắc văn hóa dân tộc Dao thông qua các hoạt động giao lưu và trải nghiệm. Trong những hành trình đó, các tình nguyện viên của V.E.O sẽ đóng góp sức mình trong việc đào tạo, dạy học và phát triển truyền thông về bảo vệ thiên nhiên cũng như tăng cường dịch vụ du lịch cho cộng đồng tại bản Cỏi. Tại đây, các bạn tình nguyện viên sẽ được đảm nhiệm vai trò như những giáo viên vùng cao, đem con chữ tới các lớp học “xóa mù” dành cho những người dân còn chưa biết chữ, giảng dạy cho các em nhỏ tại trường tiểu học cũng như một số người dân địa phương về tiếng Anh, về bảo vệ rừng và kỹ năng sống cơ bản. Là chương trình du lịch thiện nguyện, vậy nên mỗi tình nguyện viên khi sát cánh cùng V.E.O ngoài tham gia giúp đỡ đồng bào miền núi đang gặp khó khăn nơi đây còn có cơ hội thưởng thức vẻ đẹp nguyên sơ, thơ mộng của bản Cỏi (xã Xuân Sơn, vườn quốc gia Xuân Sơn, Tỉnh Phú Thọ).
Các tình nguyện viên của V.E.O tại Vườn Quốc Gia Xuân Sơn (Ảnh:Sưu tầm)
Về phía các doanh nghiệp lữ hành, có thể kể đến công ty Du lịch Haydi đã tổ chức thành công chương trình tour trọn gói 2 ngày 01 đêm trải nghiệm tại địa điểm đồi chè Long Cốc và vườn Quốc Gia Xuân Sơn nhân dịp nghỉ lễ quốc khánh 2/9/2019. Du khách vừa được tham gia hoạt động chụp ảnh checkin tại đồi chè xanh ngút ngàn, vừa được tìm hiểu bản sắc văn hóa cộng đồng các dân tộc Vườn quốc gia Xuân Sơn với các hoạt động: tắm suối, ngủ nhà sàn, khám phá hang động, thưởng thức ẩm thực địa phương, kết hợp trao quà cho hơn 200 em học sinh nghèo tại Trường Tiểu học và THCS Xuân Sơn với thông điệp “Haydi quyên góp – Chung tay vì một thư viện cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn”, trao hơn 1000 đầu sách các loại giúp các em có cơ hội phát triển tri thức và lan tỏa những điều tốt đẹp đến với cộng đồng.
Đoàn khách của Công ty Du lịch Haydi thực hiện hoạt động thiện nguyện tại Trường TH và THCS Xuân Sơn (Ảnh: Phương Thảo)
Tết Nguyên đán Canh Tý 2020, Đoàn Thanh niên Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Phú Thọ phối hợp cùng Hiệp hội Du lịch tỉnh Phú Thọ tổ chức chương trình thiện nguyện “Sinh Tàn, Chuôi – Ấm áp yêu thương” nhằm chia sẻ tấm lòng nhân ái, trao quà tết cho các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn tại Bản Sinh Tàn – xã Thượng Cửu và bản Chuôi xã Khả Cửu, huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ. Trong chuyến đi này, Đoàn Thanh niên Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Phú Thọ còn kết hợp cho các Đoàn viên cùng các thành viên khác trong đoàn khám phá các cọn nước tại bản Hắm (xã Khả Cửu), khám phá những nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào Mường tại bản Chuôi như: Tìm hiểu về những đồ dùng sinh hoạt hàng ngày như: rổ, ớp, hông xôi cơm, cối giã gạo, lãi hái lúa nương… của bà con nơi đây. Đặc biệt là thưởng thức tiết mục văn nghệ dân gian “Đâm Đuống” tiêu biểu của đồng bào dân tộc Mường. Trong năm 2021, Trung tâm TTXT Du lịch dự định sẽ hỗ trợ và đồng tổ chức nhiều hơn những tour du lịch thiện nguyện như vậy để chia sẻ phần nào những khó khăn trong cuộc sống với đồng bào dân tộc các huyện miền núi của tỉnh Phú Thọ, tạo cơ hội để các công ty lữ hành thấy được tiềm năng du lịch của các địa phương nơi đây.
Đoàn viên Sở VHTT&DL tận tay trao quà đến cho người dân xã Thượng Cửu (Ảnh: Phương Thảo)
Để tour Du lịch thiện nguyện thực sự phát huy được tác dụng?
Ý tưởng để thiết kế các tour này cần xác lập quỹ thời gian dài, tuỳ thuộc vào thời gian du khách tham gia, có thể dành một nửa thời gian để tham quan các danh lam thắng cảnh, một nửa là kết hợp làm một dự án từ thiện. Khách tham gia tour kết hợp làm từ thiện thường có một số kỹ năng như dạy học, xây dựng, y tế, công tác cộng đồng. Một chuyến đi không nên có quá nhiều người, chi phí thu được có thể cao nhưng sự sắp xếp công việc cho mỗi người lại không logic và hiệu quả. Đây là một trong những nhược điểm cần khắc phục của tour du lịch thiện nguyện.
Về phía những người tổ chức, việc điều hành các tour kết hợp từ thiện tuy không đơn giản như các tour thông thường mà họ còn phải tham gia vào rất nhiều công việc cùng với du khách. Khi xây dựng sản phẩm tour từ thiện, những đơn vị lữ hành đều mong muốn đóng vai trò là “cây cầu” đưa ngày càng nhiều du khách có lòng hảo tâm đến với những bản làng vùng sâu, vùng xa để cùng giao lưu và mang đến niềm vui cho người dân nghèo. Mặt khác, họ cũng tin tưởng rằng, sản phẩm này sẽ tạo nên nhiều hiệu ứng tốt trong cộng đồng.
Dù chưa thực sự phát triển nhưng du lịch từ thiện đã bước đầu nhận được sự quan tâm và ủng hộ của cộng đồng. Với ý nghĩa nhân văn cao đẹp, tour “đặc biệt” này vừa thể hiện văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp, vừa mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng địa phương, đồng thời cũng tạo thêm nhiều ý nghĩa, tính hấp dẫn cho sản phẩm du lịch. Hiện nay, ngày càng nhiều hãng lữ hành lớn như: Buffalo Tours, Lửa Việt, Saigontourist, Vietravel, Hanoi Redtours… xây dựng các chùm tour kết hợp làm từ thiện với nhiều hình thức phong phú góp phần thúc đẩy thực hiện các mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, nâng cao sức khỏe, đồng thời bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên.
Thiết nghĩ, du lịch tình nguyện là sản phẩm rất hấp dẫn, độc đáo. Hy vọng ngày một không xa các công ty du lịch trong và ngoài nước sẽ có nhiều sản phẩm du lịch đầy lòng nhân ái trong các chương trình dành cho du khách tại Phú Thọ nói riêng và trên khắp dải chữ S thân thương của Việt Nam nói chung, góp phần phát triển du lịch theo hướng bền vững.
Phương Thảo- Trung tâm TTXT Du lịch
