Trong xu thế phát triển ngày càng đa dạng về nhu cầu du lịch, ẩm thực không chỉ đóng vai trò là yếu tố phục vụ khâu ăn uống đơn thuần của du khách, mà còn được xác định là một trong những mục đích chính của các chuyến du lịch. Ẩm thực ẩn chứa những giá trị văn hóa phi vật thể cốt lõi của điểm đến, thông qua việc thưởng thức, du khách có thể khám phá, cảm nhận rõ nét bản sắc văn hóa của người dân địa phương.
Phú Thọ – mảnh đất cội nguồn của dân tộc hiện có 34 dân tộc anh em cùng sinh sống đã tạo nên một bức tranh đa màu sắc, phong phú về văn hóa, nơi đây còn là nơi hội tụ những tinh hoa ẩm thực, đặc sản Phú Thọ độc nhất vô nhị mà bạn khó có thể tìm thấy được ở vùng nào trên cả nước. Sự phong phú ấy được thể hiện rõ ở sự đa dạng của các món ăn, ở tính chất vùng miền, mỗi vùng quê, dân tộc trong tỉnh đã dệt nên bức tranh vô cùng độc đáo và đậm đà bản sắc.
Những món ăn của Phú Thọ luôn mang đặc trưng của ẩm thực Trung du, miền núi chắc chắn sẽ hấp dẫn, làm hài lòng ngay cả những thực khách khó tính, ai lỡ nếm một lần rồi cứ bâng khuâng nhớ mãi. Nói đến ẩm thực Phú Thọ không thể không kể đến: Gà nhiều cựa, Thịt chua, bánh Chưng, bánh Giày, rau Sắn, Trám ỏm, Cọ ỏm, Bưởi Đoan Hùng,… đã đi vào lòng du khách. Đó là những món ăn mang hơi thở của vùng đất Phú Thọ, chỉ có ở nơi đây mới có đúng vị, đúng hương của những món ngon này.
Tại sự kiện tập huấn “Phụ nữ sống xanh và phát triển du lịch bền vững” ngày 05/06/2020 tại Phú Thọ đầu bếp Dương Thị Hải Anh đã hiến tặng quyền sử dụng công thức độc quyền “Cuốn về Đất Tổ” dùng đặc sản Phú Thọ là “Thịt chua sốt Trám Coca – Cola” cho Trung tâm xúc tiến Du lịch tỉnh Phú Thọ và Coca Cola.
Những chiếc cuốn về đất Tổ bên bát nước chấm Trám coca hấp dẫn
Món ăn được làm từ những đặc sản sẵn có của Phú Thọ là Thịt chua Thanh Sơn, Mỳ gạo Hùng Lô, Trám đen. Đây đều là những nguyên liệu chính, sẵn có, đặc sản của đất Tổ để làm nên món “Cuốn về Đất Tổ”.
Thịt chua là món ăn truyền thống của người Mường Thanh Sơn. Nhắc tới món thịt chua Thanh Sơn bạn sẽ nghĩ ngay đến mùi vị bùi bùi của thịt, sần sật của bì nướng hoà quyện với vị chua chua của thính đã lên men, vị chát ngọt của lá cây vô cùng dễ ăn giúp thay đổi khẩu vị.
Thịt chua Thanh Sơn
Không giống những nơi khác, mỳ gạo Hùng Lô đậm đà mỹ vị riêng và nức tiếng gần xa bởi sợi mì nhỏ, trắng, sạch, nấu chín không bị nát, được nhiều khách hàng ưa chuộng.
Mỳ gạo Hùng Lô
Trám ỏm là một trong những đặc sản rất riêng của Phú Thọ mà bạn không nên bỏ lỡ khi ghé qua nơi đây. Trám đen quả to như ngón tay cái, khi Trám chín có màu đen ánh, hình thoi dài, một đầu hơi nhọn, đem om, sau đó chấm với muối vừng, muối lạc. Vị béo của Trám hòa với vị bùi, ngậy của lạc vừng khiến người ăn ngất ngây và say đắm. Bên cạnh đó, Trám còn có thể kho với cá tạo nên món ăn đưa cơm vô cùng hấp dẫn.
Đĩa trám ỏm
Rau sống là gia vị hấp dẫn cho món cuốn. Bên cạnh đó là các nguyên liệu tự nhiên, bình dị, các loại rau nhẹ vị như: lá sung non, rau mùi ta, rau thơm láng, rau kinh giới,.. cũng được sử dụng kèm để đẩy hương vị của Thịt Chua lên, không nên dùng tía tô, húng quế sẽ làm mất vị của Thịt Chua. Món ăn cần sử dụng lá nem gạo chữ nhật 16*22 cm để cuốn sẽ khiến vỏ hơi dai nên cần sử dụng dưa chuột, cà rốt để cuốn sẽ làm nem cuốn giòn hơn. Một màu trắng mỏng ẩn hiện bên trong là những nguyên liệu khác góp phần làm cho món cuốn thêm phần hấp dẫn.
Đi kèm với món ăn đã đủ vị, đủ nguyên liệu thì đến phần tiếp theo không thể thiếu đó là nước chấm gì đặc biệt đi cùng nó. Để làm ra thứ nước sốt đặc biệt với cái tên “sốt trám Coca cocla mà ai cũng có thể làm được cần có các nguyên liệu: trám đen ỏm, coca cocla, mắm nguyên chất, đường, nước chanh, ớt kim, tỏi ta.
Khi các nguyên liệu đã sẵn sàng, ta sẽ bắt đầu sơ chế: đầu tiên cần luộc mỳ Hùng Lô theo hướng dẫn trên bao bì, để ráo rồi cắt ngắn. Nhặt, rửa sạch tất cả các loại rau củ, ủ lá nem cuốn mềm bằng lá chuối cho dễ cuốn. Sau đó gọt bỏ vỏ cà rốt, dưa chuột cắt thành các sợi dài bằng chiều rộng lá nem. Sau khi sơ chế sạch bắt tay vào cuốn.
Các nguyên liệu chính làm nên món cuốn hấp dẫn
Để cuốn một chiếc “cuốn về Đất Tổ” không khó lắm nhưng sao cho đẹp thì phải cần tới sự khéo léo, tinh tế. Trải miếng nem gạo ra nhẹ nhàng xếp hai bên góc bánh cho thẳng rồi đặt lá sung cùng các loại rau thơm mỗi thứ một ít. Tiếp đó là chút dưa chuột, cà rốt trải lên rồi chồng thêm ít mỳ gạo Hùng Lô. Cuối cùng, đặt nhân Thịt chua lên rồi nhẹ nhàng cuộn lại chặt tay. Để nguyên hay cắt ngắn tùy theo nhu cầu bữa ăn.
Các vị khách thích thú tham gia cuốn
Điểm nhấn quyết định của món ăn là ở thứ nước chấm vô cùng đặc biệt, cho mắm, chanh, đường, ớt, tỏi vào máy xay nhuyễn. Tiếp theo cho Trám đã ỏm vào xay nhuyễn cùng các nguyên liệu trên cho hòa quyện vào nhau, cuối cùng cho coca cola vào dùng thìa khuấy đều và thưởng thức. Đặc biệt, thứ nước chấm này đậy nắp kín có thể giữ lạnh được 7 ngày.
Sự kết hợp rất độc đáo thật tài tình mang hương vị ẩm thực đậm đà của vị chua, cay, mặn, ngọt, thơm và bùi béo có đủ làm nên một món ăn dân dã ngon miệng đến lạ kỳ và không thể quên được khi thực khách đã “lỡ” dùng qua.
Sản phẩm hoàn thành là những miếng cuốn thơm ngon
Do tính chất tươi sống của rau nên món cuốn này cũng dễ ăn, là món khai vị, món ăn chơi rất tốt. Chấm miếng cuốn vào nước chấm Trám, cắn một miếng cuốn và cảm nhận vị dai của bánh nem, vị bùi béo đậm đà của Thịt chua trộn lẫn vị ngọt, thêm một chút mặn mà của nước chấm, cái mát lạnh, cay nồng nơi đầu lưỡi của rau sống tất cả hương vị hòa quyện, đan kết tạo thành một bản hợp tấu làm dậy lên các cung bậc vị giác khiến du khách chỉ cần ăn một lần thì nhớ mãi không quên.
Chef Hải Anh chia sẻ: “Từng nghe rất nhiều lần phản hồi sau khi ăn Thịt chua của các bạn nước ngoài về “sự vị khó vào của Thịt chua chấm tương ớt”. Tôi may mắn được nhận lời mời của Coca Cola về Đất Tổ – cái nôi của Thịt chua. Tôi bắt tay vào nghiên cứu và thử nghiệm. Anh bạn của tôi cứ tấm tắc khen mãi “món này ngon quá Thịt Chua sốt Trám chỉ muốn quẹt mãi thôi”. Tôi tặng công thức này tới Trung tâm Xúc tiến Du lịch Phú Thọ với hy vọng, bất kể bạn là người nước nào khi đặt chân tới Phú Thọ đều được ăn, nghe câu chuyện, có dấu ấn về ẩm thực Phú Thọ thật đặc biệt.
Món “cuốn về đất Tổ” khá dễ ăn và làm đơn giản. Đặc biệt bạn có thể ăn vào bữa sáng, bữa trưa và hoàn toàn là bữa tối đều được, có thể dùng làm món ăn chơi, ăn nhậu,… Từ người già đến người trẻ ai cũng có thể thưởng thức món ăn này.
Món cuốn về đất Tổ góp mặt cùng các món đặc sản Phú Thọ tham gia lễ hội hoa Tam giác mạch tại Hà Giang năm 2020
“Cuốn về đất Tổ” là món ăn nhanh, được nhiều người ưa thích, đảm bảo cung cấp chất đạm từ thịt, vitamin và chất xơ từ rau, tinh bột từ mỳ gạo… Đây là món ăn nhanh, kết hợp từ các đặc sản Phú Thọ, mang đầy đủ hương vị của vùng Đất Tổ. Nếu đã có đầy đủ các nguyên liệu, còn ngần ngại gì nữa, hãy bắt tay vào làm món ăn vô cùng hấp dẫn này cho cả gia đình cùng thưởng thức.
Khi nhắc đến ẩm thực đất Tổ nhất định không thể quên món “cuốn về đất Tổ”. Một món ăn dân dã nhưng lại mang trong mình nét đặc sắc hấp dẫn du khách tìm về.
Bích Ngọc – Trung tâm TTXT Du lịch
