Trải dài trên những cung đường Tây Bắc vào mùa thu, ta dễ dàng bắt gặp những sắc vàng của lúa trên những thửa ruộng bậc thang đã trở thành đặc sản và cũng là di sản của đất và người nơi đây. Lỡ có bước chân lạc vào và tắm mình trong cái vẻ đẹp lung linh huyền ảo của sắc lúa vàng vùng cao lúc bình minh hay khi chiều tà sẽ là rất khó cho con người ta tìm thấy lối ra.
Cứ mỗi độ thu về làm lòng người ta xao xuyến đến kỳ lạ! Hết cái nóng oi ả của mùa hè là đến cái nắng như rót mật của mùa thu. Khi ánh vàng bừng lên lúc ban mai, lúc ánh nắng le lói khi chiều tà đều gợi cho tâm hồn con người ta thêm xao xuyến. Vòm trời cũng như cao hơn, xanh hơn để bao chùm lên cả một sắc vàng nơi trần thế và cũng báo hiệu mùa của ấm no cho mọi nhà.
Nhưng, mùa thu đâu chỉ có sắc vàng của lúa, của cây dưới ánh nắng chan hòa, dịu ngọt mà còn được tô điểm bởi sắc hồng của muôn loài hoa khoe sắc dưới trời thu của các nàng hồng kiêu sa, hay của nàng cúc vàng tươi…Điều đặc biệt ở đây là sắc màu của hoa Tam Giác Mạch hiện hữu tại Bắc Hà cùng đi tới mùa thu thì lại là một câu chuyện hoàn toàn khác.
Từ Trung tâm huyện Bắc Hà trên con đường trục chính nối liền với huyện Si Ma Cai khoảng 10km hai bên là những dãy núi cao trùng điệp được điểm xuyết bằng những thửa ruộng bậc thang lúa chín vàng dưới cái nắng ban mai như thổi mật vào tim. Thi thoảng, trong cái sắc vàng ấy là những rặng sa mộc vươn mình, ưỡn ngực thẳng đứng như thách thức với thời gian càng làm tô điểm thêm sự hùng vĩ nhưng lại kiêu sa của vùng đất này. Từ đường trục chính, ta rẽ trái khoảng 500m là đã đến với đồi hoa Tam Giác Mạch tại thung lũng Lả Gì Thàng, xã Tả Van Chư. Đến đây, ta sẽ được ngất ngây trong sắc của loài hoa nhỏ mỏng manh nhưng kiên cường mà dịu dàng, đằm thắm dưới khoảng trời xanh, mây trắng, nắng vàng rất gợi tình và nên thơ. Với diện tích hàng chục hecta với sắc màu tím nhạt đến trắng nằm treo leo trên những ngọn đồi nhìn xuống thung lũng đầy nắng và màu vàng của lúa và những cô gái Mông xúng xính trong bộ váy áo truyền thống sẵn sàng làm những hướng dẫn viên cho các vị lữ khách đường xa…
Trở lại với Bắc Hà vào mùa thu dưới tiết trời trong xanh lồng lộng, khí hậu mát mẻ trong lành đến dịu người khiến con người ta như đê mê trong cõi thiên thai. Từ trung tâm huyện Bắc Hà thơ mộng ta đi ngược lên con dốc khoảng 1km là ta đã đến với Quán Dín Ngài thuộc xã Bản Phố. Ở đây, ta dễ dàng bắt gặp những thửa ruộng bậc thang tầng tầng, lớp lớp đang độ chín vàng được tô điểm bởi những làn khói trắng bên bếp nhà ai lúc về chiều bay bảng lảng trên những tàng cây xã mộc như muốn đón những tia nắng cuối ngày của mùa thu. Từng bước chân rộn rã của ai đang hối hả khi mùa về trên những thửa ruộng bậc thang vàng rộm đang chĩu hạt đợi người đến hái. Chỉ từng đó thôi đã đủ làm lòng ai rạo rực, bồi hồi với hương đất, hương trời của mùa thu và con người nơi đây.
Từ trung tâm huyện Bắc hà, ta cùng ai ngược theo miền đông bắc với quãng đường dài 30km là đã tới trung tâm xã Bản Liền. Cái tên Bản Liền cũng không ái biết có từ bao giờ và cũng không ai giải thích cặn kẽ được ý nghĩa của nó. Chỉ biết rằng, Bản Liền nơi đây là vùng đất của những hoa khôi núi rừng, nổi tiếng bởi gái đẹp trong cái mặn mà với nước da trắng ngần, thướt tha, đằm thắm mà lại kiên cường. Chả vậy mà vợ ba của vua người Tày Hoàng A Tưởng cũng là từ nơi này mà ra, nên mới quyến luyến khách đường xa đến vậy.
Bản Liền cũng là nơi ngã ba của 3 huyện là Bắc Hà, Bảo Yên (Lào Cai) và Quang Bình (Hà Giang). Đường tuy xa nhưng tâm ta đâu mỏi. Cảnh đẹp, con người thân thiện nơi đây làm lữ khách đường xa tuy lần đầu đến nhưng cảm thấy như về với người ta yêu dấu đã lâu ngày không gặp. Dưới những nếp nhà sàn đặc trưng của người Tày nép mình bên những thửa ruộng bậc thang chín vàng được bao bọc bới những con suối trong vắt cất lên bản tình ca của núi chảy suốt ngày đêm. Đến với Bản Liền cũng là đến với những ẩm thực và sản vật địa phương đã vang danh thiên hạ như: gạo hạt tròn, nếp nương, cá suối, chè shan tuyết, lợn bản, gà chạy bộ, hương cốm mùa thu quyến rũ, chỉ chừng đấy thôi đã làm ta thấy rạo rực trong lòng…
Bắc Hà vào thu trở thành xứ sở đẹp như huyền thoại bởi những thửa ruộng bậc thang đẹp lung linh huyền ảo, bởi bát rượu ngô nồng ấm, những cô gái trắng hồng xúng xính trong bộ váy áo truyền thống muôn màu sắc, bởi chợ văn hoá rực rỡ sắc màu thổ. Hãy cùng đến và cảm nhận Bắc Hà khi vào thu.
Nguyễn Mạnh Cường
