Tối 23/10, UBND huyện Văn Yên đã Khai mạc Festival Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn lần thứ IV gắn với Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông năm 2023. Dự lễ khai mạc có đồng chí Tạ Văn Long – Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh; các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh uỷ; Thường trực HĐND, lãnh đạo UBND tỉnh; lãnh đạo các sở, ngành, địa phương trong tỉnh; đông đảo nhân dân và du khách thập phương.
Phát biểu tại Lễ khai mạc, đồng chí Hà Đức Anh, Chủ tịch UBND huyện Văn Yên nhấn mạnh: Kế thừa và phát huy thành công sau 3 lần tổ chức, Festival Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn lần thứ IV sẽ có nhiều nội dung đặc sắc, là dịp để người dân và du khách hiểu sâu sắc hơn về Di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Đây cũng dịp để khẳng định, tôn vinh các nghệ nhân dân gian, nghệ nhân ưu tú, nghệ sỹ hát chầu văn và các nghệ nhân, thanh đồng trực tiếp thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ. 
Chủ tịch UBND huyện Văn Yên Hà Đức Anh phát biểu khai mạc Lễ hội.
Lễ hội cũng là dịp để huyện Văn Yên tiếp tục quảng bá tiềm năng, thế mạnh về phát triển du lịch, trọng tâm là quảng bá về Di tích lịch sử quốc gia Đền Đông Cuông đến với du khách thập phương, từng bước hình thành chuỗi liên kết phát triển du lịch tâm linh gắn với các loại hình du lịch khác trên địa bàn huyện Văn Yên.
Chương trình nghệ thuật đặc sắc thể hiện những nét văn hoá truyền thống của người Tày Khao Văn Yên tại Lễ khai mạc.
Tại chương trình khai mạc đã diễn ra màn nghệ thuật đặc sắc do đội văn nghệ hương quế của huyện Văn Yên và Nghệ nhân ưu tú Đinh Công Mạnh, Nghệ sỹ ưu tú Phạm Văn Ty; Nghệ nhân Đinh Trà Vinh; Nghệ nhân Phạm Đức Niệm biểu diễn với các ca khúc: Văn Yên bừng sáng tương lai, múa Tày, Việt Nam gấm hoa, hát chầu văn… thu hút đông đảo nhân dân và du khách đón xem.
Các đồng chí lãnh đạo tỉnh, huyện Văn Yên tham dự Lễ khai mạc Festival Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn lần thứ IV gắn với Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông năm 2023.
Đến với Lễ hội năm nay, du khách và nhân dân sẽ được chiêm ngưỡng những giá hầu đồng đặc sắc của hơn 100 nghệ nhân, thanh đồng đến từ các bản hội của trên 20 tỉnh, thành phố trong cả nước trong chương trình thực hành diễn xướng trong suốt 9 ngày đêm, từ 17/10 đến 25/10/2023. 
Đại biểu và du khách được thưởng thức những tiết mục hát chầu văn đặc sắc của hơn 30 cung văn trên cả nước.
Đặc biệt là được thưởng thức các tiết mục thi hát chầu văn đặc sắc của trên 30 nghệ nhân, đội hát chầu văn trên cả nước tham gia Cuộc thi Hát chầu văn với chủ đề “Linh thiêng đất Mẫu” lần thứ nhất tại Đền Đông Cuông; được chiêm ngưỡng các tác phẩm hội họa “Đất và người Văn Yên” rất độc đáo của các tác giả vừa tham gia cuộc thi sáng tác văn học nghệ thuật “Văn Yên miền đất nhớ”.
Tại Lễ hội cũng giới thiệu các ca khúc mới được giải cao trong cuộc thi; được tham quan, mua sắm và thưởng thức các món ăn ẩm thực đặc trưng của đất Mẫu Đông Cuông; được tư vấn, giới thiệu, hướng dẫn tham quan và trải nghiệm tại các điểm du lịch tâm linh, du lịch cộng đồng đặc sắc khác trên địa bàn huyện Văn Yên.
Cùng với các hoạt động Festival Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn, đến với Lễ hội, du khách còn được tham gia các hoạt động của Lễ hội cơm mới truyền thống, nghi lễ mổ trâu đen tế Mẫu và hiến sinh cho trời đất vào lúc 00giờ ngày Mão tháng Chín (tức thời khắc sang canh đêm nay sang ngày Mão 10/9 năm Quý Mão).
Bên cạnh các sản vật của một năm cấy trồng, chăn nuôi, cốm nếp được coi là sản vật mang hương vị tinh túy của đất trời, ngon nhất của mùa vụ được dâng lên tạ ơn Mẫu Thượng Ngàn, Ngọc Hoàng và các đấng thần linh, thể hiện sự biết ơn của người dân đất trời đã cho mùa màng tốt tươi, cuộc sống ấm no, hạnh phúc, đồng thời cầu cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an.
Ngay sau nghi lễ mổ trâu, nhân dân và du khách sẽ được ông Mo – Ttủ nhang của Đền phát lộc cơm mới “Hạt vàng đất Mẫu”. Đây là những hạt lúa nếp dâng vào đền làm lễ để Mẫu giáng hạ chứng tâm, được ban phát cho bách tính muôn dân để được phúc lộc cả năm, an khang thịnh vượng.
Cùng với phần lễ, du khách sẽ được tham quan và trải nghiệm các hoạt động như: Triển lãm ảnh “Đất và người Văn Yên”; các hoạt động thể thao, trò chơi dân gian như: kéo co, đẩy gậy, bịt mắt đánh chiêng… Cùng với đó là Carnaval rước sản vật “Mùa vàng dâng Mẫu”. Đây là các sản vật đặc trưng của địa phương được 9 thôn của xã Đông Cuông chuẩn bị với lòng thành kính dâng lên Mẫu Đệ nhị Thượng ngàn.
Một giá hầu đồng của các thanh đồng tại Festival Thực hành tín ngường thờ Mẫu Thượng ngàn lần thứ IV.
Chương trình Festival Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng ngàn lần thứ IV gắn với Lễ hội Cơm mới Đền Đông Cuông năm 2023 được tổ chức long trọng nhằm tưởng nhớ ân đức tiên Chúa Thượng ngàn đã có công với dân tộc và đất nước. Qua đó phát huy truyền thống uống nước nhớ nguồn, khơi dậy lòng tự hào dân tộc của các thế hệ sau.
Đây cũng là dịp giới thiệu với du khách về nét đẹp văn hóa các dân tộc, quảng bá về tiềm năng phát triển du lịch của huyện Văn Yên nói chung, đặc biệt là du lịch văn hóa tâm linh Đền Đông Cuông nói riêng; là cơ hội để những bản hội, thanh đồng, cung văn và nghệ nhân hát chầu văn trong cả nước tề tựu về Đền Đông Cuông dâng hương kính Mẫu, tham gia diễn xướng hầu đồng, thi hát chầu văn, góp phần tôn vinh giá trị Di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt.và các hoạt động khác trong khuôn khổ của Lễ hội.
Thu Trang – Đức Toàn
