Tháng tư về, nắng trải dài trên những cánh đồng để cỏ cây mềm đi thoang thoảng mùi thơm dịu ngọt, bầu trời như xanh hơn và mặt đất trở thành bức tranh màu khi muôn loài hoa dại khoe sắc, điểm hương. Đi giữa mênh mang nắng gió, vòng vèo qua các dãy núi, cảnh rừng Xuân Sơn đã hiện ra thật hùng vĩ. Xen giữa cảnh núi non trập trùng là những cánh đồng lúa nước xanh mượt, thẳng cánh có bay. Cảnh đẹp này không phải nơi núi rừng nào cũng có được. Bất chợt thấy lòng bồi hồi như cố nhân lâu ngày hội ngộ.
Với tổng diện tích gần 33.700 ha, trong đó vùng lõi hơn 15.000 ha, vùng đệm hơn 18.600 ha, Vườn Quốc gia Xuân Sơn là một kho tàng thiên nhiên vô cùng quý giá, với vẻ đẹp hiếm có và hệ động, thực vật phong phú luôn được bảo vệ nghiêm ngặt nhờ sự vào cuộc của đồng bào Dao, Mường và các dân tộc khác sống trong khu vực vùng lõi, vùng đệm. Vườn có 180 họ, 680 chi và 1.218 loài thực vật, trong đó có 40 loài được ghi trong Sách đỏ của Việt Nam. Thiên nhiên ở đây vẫn giữ được nguyên vẻ hoang sơ, hoang dã; khí hậu quanh năm mát mẻ là điểm đến lý tưởng của du khách ưa khám phá, nghỉ dưỡng và tìm hiểu nét văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số.
Từng bước vãn cảnh Xuân Sơn, nơi cảnh đẹp núi rừng làm mê hoặc nhiều khách du lịch. Trong ánh nắng chiều mờ ảo, hình ảnh 3 ngọn núi cao nhất Xuân Sơn là núi Ten, núi Cẩn, núi Voi lừng lững in lên nền trời thật sự trở thành cảnh đẹp kì ảo. Người dân nơi đây kể rằng, có nhiều nhiếp ảnh gia đã từng ở rừng tới hàng tháng trời chỉ để ghi lại những cảnh đẹp nơi núi non, đất trời gặp gỡ.
Tiếp tục đi sâu vào rừng. Càng đi sâu thì cảnh sắc thiên nhiên càng hiện ra trước mắt. Giữa thiên nhiên rộng lớn, tôi càng nhỏ bé hơn bao giờ hết, như được đất mẹ, được thiên nhiên bao bọc.
Ngoài núi non hùng vĩ, mây cũng là một điểm nhấn khiến cảnh sắc nơi đây thêm mê hoặc. Ở Xuân Sơn mây phủ sương giăng từ sáng đến chiều là chuyện bình thường quá đỗi, mây trập trùng trên những sườn núi xa xa, mây len lỏi vào khu rừng nguyên sinh đang nằm im lìm hàng trăm năm chưa thay đổi. Rồi có những khi ta lại thấy mây như sà xuống trải dài trên những thửa ruộng lúa vàng ươm. Màu vàng của lúa lẫn trong màu bàng bạc của hơi sương, và đâu đó ẩn hiện thêm bóng dáng vài ngôi nhà tranh hiu quạnh giữa đồng, những mảng màu cứ thế đan xen, như những nét chắp bút đầy thơ của tạo hóa muôn màu, đang cố vẽ nên một bức tranh thần tiên nơi đời thực. Cả một khung trời chìm lẫn trong biển mây mờ, để đôi khi ta cứ nghĩ đó là những mảng bông mềm mại, vươn đôi bàn tay chạm vào khoảng không trước mặt, chạm phải mây bay để ôm chúng vào lòng.
Xuân Sơn đẹp một cách thuần nguyên nhất, để ta cứ ngỡ rằng mình đang lạc bước trong bức tranh thủy mặc mê động lòng người, chỉ muốn mãi chìm lẫn trong không gian đầy thơ ấy, bỏ lại nhân sinh mệt mỏi bên lề. Cảnh rừng Xuân Sơn vừa huyễn hoặc mông lung, nhưng cũng đượm màu cổ tích, khiến người ta chỉ muốn ôm vào lòng mà che chở, mà nhớ mãi không thôi.
Nguyễn Đức Hiệp- Trung tâm TTXT Du lịch