Chè búp tím Thanh Ba

Chè búp tím có từ lâu đời trên vùng đất Thanh Ba – Phú Thọ, là dòng chè chứa nguồn gen quý, có nguồn gốc từ giống chè cổ trung du hay còn gọi là chè “ta”, búp nhỏ lá nhỏ nhưng có màu tím đặc trưng khác biệt tập trung ở búp và cuống lá non do hoạt chất có tên Anthocyanin tạo ra mà chỉ dòng trà tím mới có. Hoạt chất này được tạo ra do quá trình hấp thu tia sáng từ ánh mặt trời, dưới sự bức xạ của tia cực tím, loại chè này có thể hấp thu và chuyển hoá các thành hoạt chất anthocyanin tốt cho sức khoẻ. Hiện nay, giống trà này được trồng phổ biến ở xã Hanh Cù, xã Đồng Xuân, xã Vân Lĩnh của huyện Thanh Ba với tổng diện tích hơn 20ha.

Giống chè búp tím được trồng tại huyện Thanh Ba

Trước đây, việc canh tác chè tại địa phương vẫn theo phương thức thủ công, quy mô nhỏ dẫn đến năng suất không cao bằng các giống chè mới khác. Nhiều diện tích chè búp tím bị thay thế bằng giống chè lai hay các loại cây trồng khác có năng suất cao hơn. Giống chè búp tím từng làm nên đặc sản quý hiếm của vùng chè Phú Thọ có nguy cơ bị mai một. Nhận thấy cần giữ gìn, bảo tồn và phát triển giống chè Trung du búp tím đặc sản và quý hiếm của quê hương, Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Trà UT (huyện Thanh Ba) đã lên ý tưởng khai thác, chế biến và đưa vào sản xuất, cung cấp ra thị trường. Để nâng cao năng suất, chất lượng chè búp tím, Công ty thay đổi phương thức canh tác theo hướng hữu cơ, đảm bảo không chỉ ngon, có tính y học đặc biệt mà còn an toàn, lưu giữ và phát huy hết công dụng của sản phẩm. Hiện nay, 100% diện tích chè được chăm sóc, thu hái đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, chỉ sử dụng phân hữu cơ, chế phẩm vi sinh, thu hái đúng tiêu chuẩn một tôm 2 lá non. Cùng với đó, việc thu hoạch phục vụ chế biến được theo dõi từng ngày, từng lô riêng biệt đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn, không bị lỗi.

Một năm, cây chè cho thu hoạch ba vụ: Xuân, Hè Thu và Đông. Người trồng chè sẽ thu hái bằng tay để đảm bảo nguyên liệu đồng đều và tuyển chọn kỹ lưỡng. Sau khi thu hái, những búp chè tươi sẽ được chế biến ngay trong vòng hai tiếng đồng hồ để chè giữ nguyên được hương vị tươi ngon nhất, và chế biến theo phương thức thủ công với bí quyết riêng tạo nên hương vị truyền thống lưu giữ được toàn bộ các hoạt chất đáng quí chỉ có trong chè búp tím. Khi pha, màu nước vàng trong sáng, hương vị chè tím có vị thanh tao man mát đặc trưng như hương của vùng Trung du rừng cọ đồi chè mà các loại trà khác không có được.

Công đoạn đóng gói chè búp tím tại Công ty Trà UT.

Theo bà Lê Thị Hồng Phương – Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Trà UT cho biết: Đây là giống chè quý hiếm, có hương thơm, vị đượm đặc trưng, rất giàu dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Theo nhiều nghiên cứu khoa học, chè tím có nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe nhờ vào thành phần anthocyanin chỉ có trong chè búp tím, và hoạt chất Polyphenol GHG, hai hoạt chất quan trọng này có tác dụng phòng chống ung thư, giảm kích thước khối u, tăng cường chức năng tim, tăng sức đề kháng. Trà tím được ứng dụng hiệu quả giúp giảm cân, tăng cơ và xây dựng hình thể, đốt cháy mỡ thừa, giảm mỡ máu và cholesterol xấu. Ngoài ra còn chứa Catechin, Vitamin C giúp tăng sức đề kháng, ngăn ngừa, cải thiện cảm cúm, Vitamin nhóm B, Vitamin E và thành phần flavonoid có trong trà tím giúp giảm huyết áp, chống oxy hóa, bảo vệ sức khỏe tim mạch,… Chè búp tím được các nhà khoa học đánh giá cao về tính dược liệu, trở thành thức uống được ưa chuộng ở thị trường Nhật, Pháp.

Nhờ những nỗ lực trong đổi mới canh tác, với nhiều lợi ích cho sức khỏe, sản phẩm chè búp tím Thanh Ba của Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Trà UT được UBND tỉnh Phú Thọ cấp chứng nhận OCOP 4 sao, mang lại giá trị kinh tế cao, đóng góp vào nền kinh tế địa phương, phát huy tài nguyên bản địa. Do đó, trong những năm qua huyện Thanh Ba nói chung, Công ty Trà UT liên kết cùng các hộ dân nói riêng rất chú trọng tập trung nguồn lực mở rộng diện tích, phát triển loại cây trồng này nhằm phục vụ cho sản xuất, tiêu dùng, ngày càng đáp ứng đầy đủ nhu cầu cho những thực khách có sở thích thưởng trà quý hiếm trong nước và quốc tế.

Ngày nay, mỗi chuyến đi sẽ đều để lại trong lòng người lữ khách những ấn tượng khó quên về thiên nhiên, văn hóa, con người và những sản vật đặc sắc của điểm đến. Về Phú Thọ, vùng đất của chè, thứ còn lại trong lòng du khách ngoài cảm nhận trước cảnh đẹp đồi chè có một không hai thì chắc chắn hương vị chè Phú Thọ, trong đó có chè búp tím Thanh Ba sẽ còn đọng mãi trong vị giác người thưởng thức. Cùng với đa dạng các sản phẩm chè Phú Thọ, chè búp tím đã làm nên sự phong phú, đặc sắc cho hương vị trà trung du- món quà ý nghĩa và khó quên , luôn có mặt trong hành trang của nhiều du khách đến Phú Thọ./.