Chợ đêm San Thàng, xã San Thàng, thành phố Lai Châu (tỉnh Lai Châu) đã và đang trở thành điểm vui chơi những tối cuối tuần của đông đảo bà con dân tộc Giáy, Mông, Dao cũng như người dân sinh sống trên địa bàn tỉnh. Thời gian gần đây không ít du khách đến từ miền xuôi cũng tìm đến khám phá, trải nghiệm chợ đêm San Thàng.
Trai gái nô nức đến chợ đêm San Thàng, Lai Châu
Chợ đêm San Thàng nằm ngay trong thành phố Lai Châu, mang trong mình không gian cộng đồng sâu sắc, là nơi để bà con vùng cao nghỉ ngơi, giải trí và động viên nhau sau những ngày lên nương lao động vất vả.
Chúng tôi có chuyến trải nghiệm chợ đêm San Thàng theo lời mời của người bạn làm công chức văn hoá xã San Thàng. 9h đêm chúng tôi hoà vào dòng người đông đúc với đủ loại trang phục, lứa tuổi nối đuôi nhau tiến vào chợ.
Phiên chợ hiện ra trong không khí huyên náo người mua, người bán, từng nhóm các chàng trai cô gái say xưa múa hát, nhóm người quây quần quanh nồi thắng cố nghi ngút khói, tiếng nói hoà tiếng hát huyên náo cả một góc chợ.
Chợ đêm San Thàng nằm ngay trong thành phố Lai Châu. Ảnh: Bảo Anh
Người đến chơi chợ đủ các lứa tuổi, từ người già đến trẻ, những mẹ già, những người vợ đi chợ để mua sắm, các ông bố đến giao lưu ăn thắng cố, uống rượu, nghe ca hát, xem các điệu múa vùng cao… trẻ em theo bố mẹ đi chơi chợ, đặc biệt là có nhiều nam nữ thanh niên đến chợ để giao lưu hẹn hò tạo nên một khung cảnh vui tươi, da dạng các sắc màu.
Qua lời giới thiệu của người bạn, chúng tôi được biết chợ đêm San Thàng được UBND thành phố Lai Châu khai trương cuối năm 2019, phiên chợ ra đời tạo cơ hội cho bà con nhân dân quanh vùng có môi trường giao lưu, vui chơi, quảng bá những nét văn hoá đặc trưng của dân tộc mình, đây cũng là nơi để bà con mua bán, trao đổi hàng hoá tăng thu nhập.
Bắt gặp cô gái xinh đẹp trong trang phục truyền thống của dân tộc mình đang mua quà cho người thân, chúng tôi tranh thủ hỏi thăm: Được biết cô bé tên Lý Thị Ngọc Hà người dân tộc Giáy, đến chợ đêm hôm nay Hà đã đi hơn 30km từ huyện Phong Thổ, chia sẻ với chúng tôi Hà nói: Em đến cùng một vài người bạn, chúng em rất vui khi tới phiên chợ này, nơi đây có nhiều các món ăn đặc sắc rất ngon, không khí náo nhiệt, lần tới chắc chắn em sẽ đưa người thân tới thăm.
Chợ đêm San Thàng thu hút hàng nghìn người đến vui chơi, giao lưu và thưởng thức ẩm thực. Ảnh: Vinh Duy
Cùng chung cảm xúc như Lý Thị Ngọc Hà, cô bé Hảng Thị Phang người Mông đến từ xã Tả Lèng, huyện Tam Đường (Lai Châu) chia sẻ: Em và các bạn thường xuyên đến chợ phiên chơi, các món ăn ở đây rất ngon, em thích nhất món thắng cố và món phở nhắng… chúng tôi cố dò hỏi thêm về cảm nhận của em, nhưng đa số các câu hỏi đều được Phang trả lời bằng nụ cười tươi.
Chợ đêm San Thành được họp vào mỗi tối thứ 7 dọc hai bên con suối San Thàng, đây là con suối đã chứng kiến bao thăng trầm của mảnh đất này, nơi đây được thiên nhiên ban tặng không khí trong lành, thoáng mát, du khách tới đây được hoà vào không gian rất đặc trưng của núi rừng vùng cao Tây Bắc.
Những em gái khoắc lên mình bộ trang phục dân tộc rực rỡ đi chơi chợ đêm San Thàng. Ảnh: Vinh Duy
Gần 2h trải nghiệm cùng với lời giới thiệu của những người bạn mà chúng tôi mới quen, vợ chồng tôi hình dung chợ đêm Sang Thành mang nét đẹp văn hóa độc đáo không thể nào trộn lẫn của người dân bản địa. Không chỉ là nơi trao đổi mua bán hàng hóa mà còn là nơi gặp gỡ, vui chơi, sinh hoạt văn hóa của người dân trên và cũng là nơi cất giữ cả một kho tàng ẩm thực vô cùng thú vị.
Du khách có cơ hội thưởng thức những món hấp dẫn tiêu biểu như món thắng cố ngựa. Những nồi thắng cố sôi sùng sục trên bếp lửa, thực khách phần lớn là đàn ông, họ uống thứ rượu được chưng cất từ ngô và để lâu năm của bà con vùng cao người Mông. Họ chuyện trò rôm rả, những cái bắt tay, khoác vai hay những lời thủ thỉ vào tai nhau bằng nhiều các thứ tiếng dân tộc đặc trưng tạo nên không khí vui vẻ lan toả tới cả những du khách viếng thăm.
Du khách quây quần bên nồi thắng cố ngựa và thưởng thúc chén rượu ngô. Ảnh: Bảo Anh
Thắng cố ngựa “nhậu” với rượu ngô là món ăn được ưa chuộng bậc nhất trong phiên chợ, không chỉ các đấng mày râu, các cô, các chị hay thậm chí cả người già cũng như trẻ nhỏ đều ưa thích. Họ tới đây vui chơi, ăn uống, họ mặc trên người những trang phục truyền thống của dân tộc mình, ngồi quây quần, trò chuyện, chúc nhau những lời chúc tốt lành là hình ảnh đăng trưng của phiên chợ.
Theo các già làng ở San Thàng, thắng cố ngựa và rượu ngô là một món ăn có từ rất lâu, không ai còn nhớ xuất hiện từ khi nào, từ xưa xưa món thắng cố và rượu ngô không thể tách rời trong đời sống, sinh hoạt lúc vui hay lúc buồn của cộng đồng dân tộc Mông Lai Châu nói riêng và các địa phương khác nói chung.
Nhiều món bánh ngọt, bánh mặn được bầy bán tại chợ đêm San Thàng. Ảnh: Bảo Anh
Bên cạnh món thắng cố, món ăn đặc biệt không thể không kể đến đó là món Phở Chua, một món ăn thanh mát, có vị chua chua ngọt ngọt rất đặc biệt và lạ miệng, nói ít ai ngờ nhưng đây là món ăn độc đáo có lẽ chỉ có ở chợ đêm Sang Thàng. Món phở này gồm có bánh phở được làm từ những loại gạo nương ngon nhất, gạo đem xay rồi tráng thành bánh và cắt sợi nhỏ trộn với nước chua được muối từ măng rừng hoặc rau cải mèo được chính người dân gieo trồng trên nương.
Để bát phở chua được hấp dẫn bà con nơi này thường cho thêm thịt lợn thái mỏng. Du khách tới đây ăn phở chua một lần nhớ mãi, bánh phở mềm, dai quện với nước dưa chua, vị ngậy thơm của thịt ba chỉ tạo hương thơm quyện mãi trong khoang miệng của người thưởng thức. Nó thật lạ lẫm và quyến rũ, nhiều du khách sau khi thưởng thức đều có chung nhận định: Nếu có cơ hội quay trở lại thì món phở chua sẽ là một trong những món ăn nhất định phải trải nghiệm.
Những tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc văn hoá đặc trưng của các chàng trai cô gái người Mông, Dao, Giáy… Ảnh: Vinh Duy
Chợ đêm Sang Thàng, Lai Châu ngập tràn trái cây, đặc sản hấp dẫn du khách
Tới chợ đêm Sang Thàng du khách cũng có cơ hội thưởng thức những món trái cây được bà con hái trên rừng như mận, mắc cọp, đào, lê, dưa chuột (hay còn gọi là dưa mèo), rất nhiều loại bánh mặn, bánh ngọt được làm từ bàn tay khéo léo của các bà, các chị người Mông, người Giáy… bên cạnh đó, chợ đêm Sang Thàng cũng không thể thiếu các khu vui chơi cho trẻ em, các quầy hàng bán đồ trang sức của người bản địa, quần áo, hay đồ ăn nhanh như trà chanh, trà sữa, chè, đồ nướng, bánh tráng…
Điểm nhấn trong lễ hội không thể không kể đến những tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc văn hoá đặc trưng của các chàng trai cô gái người Mông, Dao, Giáy… Trong chiếc váy sặc sỡ của dân tộc mình, họ say xưa hát các điệu hát có từ ngàn đời ca ngợi tình yêu quê hương đất nước, về tình bạn, về vẻ đẹp tâm hồn của đồng bào vùng cao, các giá trị văn hoá tinh thần hay mong ước có mùa màng bội thu…
Trước khi chia tay chúng tôi, anh Bùi Đức Phong, Công chức văn hoá – xã hội xã San Thàng, thành phố Lai Châu cho biết: Chợ phiên San Thàng không chỉ là nơi giao lưu, mua bán, trao đổi các sản phẩm đặc trưng của địa phương do đồng bào các dân tộc tự tay làm ra mà nó còn góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc.
Chợ đêm San Thàng mang nét đẹp văn hóa độc đáo không thể nào trộn lẫn của người dân bản địa. Ảnh” Bảo Anh
3 năm qua, chợ đêm San Thàng chưa bao giờ thôi là điểm đến hấp dẫn cho những người yêu văn hóa vùng cao, đến chợ đêm San Thàng các bạn có thể thấy được sự đa dạng sắc màu trong văn hóa của đồng bào chân chất đặc trung của núi rừng Tây bắc, chợ đêm San Thàng đã và đang trở thành nét đẹp đại diện cho con người và mảnh đất biên giới Lai Châu.
Vinh Duy – Bảo Anh
