Ngày 20/11/2024 Bộ trưởng Bộ VHTT&DL đã ban hành quyết định xếp hạng di tích cấp quốc gia đối với 20 di tích, trong đó có hai di tích thuộc tỉnh Hà Giang gồm: Di tích lịch sử Đền Mẫu Cấm Sơn và Hang Núi Cấm phường Nguyễn Trãi, thành phố Hà Giang và Di tích lịch sử Địa điểm Đội văn công Trung đoàn 148 hy sinh tại Nàn Ma năm 1952 thuộc xã Nàn Ma, huyện Xín Mần.
Di tích lịch sử Đền Mẫu Cấm Sơn và Hang Núi Cấm nằm giữa trung tâm thành phố Hà Giang thuộc tổ 6, phường Nguyễn Trãi, có lịch sử lâu đời, là di tích gắn với văn hóa thờ Mẫu của người Việt Nam, đồng thời cũng là địa điểm gắn liền với những thăng trầm của Thành phố, di tích chứa đựng nhiều giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc tiêu biểu. Với địa thế sơn thủy hữu tình, Đền tựa lưng núi Cấm, hướng Đền quay về phía sông Lô. Căn cứ theo nội dung các bản sao sắc phong năm 1889, quả chuông đồng được đúc vào năm 1907, đền Mẫu Cấm Sơn được xây dựng trong khoảng thời gian từ nửa cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Nơi đây là chứng tích hiếm hoi trên mảnh đất Hà Giang còn gìn giữ được đến ngày nay ghi dấu một thời kì chiến tranh loạn lạc cũng như tinh thần đấu tranh kiên cường của quân và dân nước Việt nơi vùng biên viễn xa xôi của tổ quốc.
Di tích lịch sử Địa điểm Đội văn công Trung đoàn 148 hy sinh tại Nàn Ma năm 1952 nằm ở lưng chừng sườn núi đất, cuối thôn Nàn Ma, xã Nàn Ma, huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang. Di tích có tên nhân dân thường gọi là Địa điểm phỉ giết hại Đội Văn công Trung đoàn 148. Nơi đây vào ngày 15/7/1952 trong quá trình đi biểu diễn phục vụ bộ đội đang tham gia tiễu phỉ và tuyên truyền giác ngộ cách mạng vùng đồng bào dân tộc thiểu số, 11 chiến sỹ thuộc Đội văn công Trung đoàn 148 bị phỉ đánh úp, sát hại. Di tích lịch sử Địa điểm Đội văn công Trung đoàn 148 hy sinh tại Nàn Ma năm 1952 là di tích lưu niêm sự kiện phản ánh cuộc chiến đấu gian khổ, hy sinh, tinh thần đấu tranh anh dũng, hết lòng phục vụ nhân dân của quân đội nhân dân Việt Nam nói chung và “Binh chủng tuyên truyền” nói riêng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.).
Với những giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa Di tích lịch sử Đền Mẫu Cấm Sơn và Hang Núi Cấm tại phường Nguyễn Trãi, thành phố Hà Giang và Di tích lịch sử Địa điểm Đội văn công Trung đoàn 148 hy sinh tại Nàn Ma năm 1952, xã Nàn Ma, huyện Xín Mần được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định công nhận xếp hạng Di tích cấp Quốc gia.
Quang Chung
