Từ lâu, bưởi Đại Minh đã trở thành đặc sản và là niềm tự hào của người dân huyện Yên Bình. Bởi trái bưởi bổ ra có mùi thơm dịu, đậm đà hương vị làng quê. Và sẽ không trọn vẹn nếu bạn đến Yên Bình khám phá vẻ đẹp hồ Thác Bà lung linh, huyền ảo mà chưa được trải nghiệm thưởng thức bưởi Đại Minh ngay tại vườn.
| Vườn bưởi của gia đình ông Nguyễn Mạnh Ân, thôn Khả Lĩnh, xã Đại Minh đã sẵn sàng đón du khách. |
Sẵn sàng cho hoạt động trải nghiệm vườn bưởi
Những ngày này, đến với xã Đại Minh, huyện Yên Bình – nơi có giống bưởi quý tiến vua sẽ bắt gặp hình ảnh những người trồng bưởi từ khắp các thôn: Khả Lĩnh, Cầu Mơ, Làng Cần, Phai Tung, Minh Thân, Đại Thân vừa tất bật thu hoạch bưởi giao cho thương lái vừa chuẩn bị các điều kiện để tham gia Ngày hội khám phá danh thắng quốc gia hồ Thác Bà và sản vật Bưởi Đại Minh năm 2023.
Trong cái nắng nhạt cuối thu, chúng tôi tới vườn bưởi của gia đình ông Nguyễn Mạnh Ân ở thôn Khả Lĩnh. Bên những cây bưởi cổ thụ sai lúc lỉu, quả nào quả nấy tròn đều, tán xòe rộng, đều tăm tắp, nhiều du khách đang mê mải check in, lưu lại những kỷ niệm khi đến với vùng bưởi tiến vua ngon nức tiếng. Vừa chụp ảnh, du khách vừa có thể chọn lựa những trái bưởi căng mọng, chín vàng để thưởng thức cùng bè bạn. Chị Nguyễn Minh Hà – du khách đến từ Hà Nội vui vẻ: “Mình từ Hà Nội lên thăm người thân, đúng mùa bưởi nên mình rủ mọi người đến đây trải nghiệm. Quả thật, ở đây không khí trong lành, mát mẻ, bưởi rất ngon, tép ráo, đậm vị. Mình sẽ chọn mua về làm quà”.
Gia đình ông Ân có 60 gốc bưởi từ 35 năm đến 60 năm tuổi đang kỳ cho thu hoạch. Ông Ân chia sẻ: “Gia đình đã sẵn sàng mọi điều kiện để du khách thật thoải mái khi đến tham quan, trải nghiệm tại vườn bưởi. Năm nay, dự kiến gia đình sẽ thu được 15 tấn quả bưởi Đại Minh cùng 15 tấn bưởi loại khác, thu nhập khoảng trên 200 triệu đồng”.
Cùng với gia đình ông Ân, gia đình chị Hoàng Thị Yên cùng thôn Khả Lĩnh có trên 1 ha bưởi Khả Lĩnh, với nhiều cây bưởi cổ thụ từ 60 năm đến trên 100 tuổi cũng đang tích cực dọn dẹp vệ sinh, cắt tỉa cành để tạo không gian thoáng mát thu hút du khách.
Chị Yên cho biết: “Được lựa chọn làm điểm du lịch trải nghiệm, gia đình tôi đã dọn dẹp nhà cửa gọn gàng, sạch sẽ, chuẩn bị phòng ốc để du khách nghỉ ngơi. Gia đình cũng lựa chọn quả bưởi có chất lượng cao, mẫu mã đẹp để tham gia các gian hàng thương mại tại Ngày hội khám phá danh thắng quốc gia hồ Thác Bà và sản vật bưởi Đại Minh năm 2023, góp phần quảng bá để sản phẩm bưởi Đại Minh vươn xa”.
Nâng cao giá trị bưởi Đại Minh
Khả Lĩnh là thôn “gốc” của giống bười Đại Minh, hiện có khoảng 80 ha. Giống bưởi quý từ đây nhân ra khắp vùng Đại Minh với diện tích toàn xã khoảng 400 ha. Hàng trăm hộ trồng bưởi với hàng chục vườn bưởi cổ thụ, vườn bưởi kiểu mẫu. Các hộ đã chủ động áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật phát triển cây bưởi theo hướng VietGAP, sản phẩm hữu cơ… ; chủ động liên kết sản xuất theo hình thức hợp tác xã (HTX) như: HTX Dịch vụ nông nghiệp, HTX Bưởi đặc sản Đại Minh, HTX Bưởi VietGAP. 3 HTX này đang góp phần lớn tiêu thụ sản phẩm bưởi của địa phương.
Năm nay, trước tình hình kinh tế, thị trường nhiều biến động, sản phẩm bưởi tiêu thụ khó khăn hơn, giá cả thấp hơn so với các năm trước. Nhưng với sự vào cuộc của quyết liệt của Đảng ủy, chính quyền địa phương phối hợp với các doanh nghiệp HTX, đến nay, bưởi Đại Minh vẫn giữ được chỗ đứng ổn định trên thị trường.
Anh Nguyễn Trường Giang – Giám đốc HTX đặc sản bưởi Đại Minh cho biết: “HTX có 12 thành viên sản xuất và kinh doanh bưởi. Sản phẩm bưởi của HTX đã đạt chất lượng OCOP 3 sao. Vì vậy, chúng tôi tiếp tục thực hiện nâng cao chất lượng sản phẩm bằng việc liên kết theo chuỗi giá trị, sản xuất theo hướng hữu cơ. Trước khi xuất bán cho các siêu thị, thương lái, chúng tôi kiểm tra, phân loại từng trái như: mẫu mã, độ đường, cân nặng… phân loại A, B, C và dán nhãn”. 
Thành viên HTX đặc sản bưởi Đại Minh dán nhãn sản phẩm sau khi kiểm tra kỹ chất lượng.
Năm 2023 này, HTX đặc sản bưởi Đại Minh có sản lượng khoảng 100 tấn. HTX còn liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm, cung ứng phân bón hữu cơ, thuốc trừ sâu sinh học và bao tiêu sản phẩm đầu ra cho các hộ liên kết. HTX tiêu thụ khoảng 300 tấn cho các hộ với khách hàng từ Bắc vào Nam”.
Bưởi Đại Minh cho thu hoạch từ tháng 10 đến khoảng tháng 1 Âm lịch năm sau; giá bán năm nay từ 8 nghìn đến 25 nghìn đồng, tùy vào chất lượng quả. Thương lái có thể vào tận vườn mua hoặc kết nối với các HTX. Năm nay, bưởi Đại Minh ước tính sản lượng khoảng 53 nghìn tấn, cho tổng thu nhập trên 60 tỷ đồng. Sản phẩm đã có mặt tại các siêu thị, nhà hàng ở Hà Nội cũng như nhiều địa phương trong cả nước.
Ông Nguyễn Kiều Hưng – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Đại Minh cho biết: “Để tăng cường quảng bá hình ảnh, sản phẩm bưởi Đại Minh và chuẩn bị tốt cho Ngày hội khám phá danh thắng quốc gia hồ Thác Bà và sản vật bưởi Đại Minh năm 2023, xã đã xây dựng kế hoạch, chuẩn bị các điều kiện phục vụ du khách: tuyên truyền, vận động bà con vệ sinh đường làng ngõ xóm, chỉnh trang nhà cửa vườn tược để sẵn sàng đón khách; đội tế lễ luyện tập đảm bảo cho ngày khai mạc Lễ hội”.
Hiện huyện Yên Bình có trên 1.000 ha bưởi, tập trung chủ yếu ở 2 xã Đại Minh, Hán Đà. Đây là cây trồng chủ lực của huyện, vì vậy, thời gian qua cấp ủy, chính quyền địa phương đã quan tâm chỉ đạo nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm thông qua việc thực hành sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn VietGAP; mời các viện nghiên cứu, các trường đại học nghiên cứu, chuyển giao các biện pháp kỹ thuật để duy trì, nâng cao chất lượng sản phẩm bưởi Đại Minh đảm bảo đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao.
Cùng đó, huyện cũng đã triển khai các chuỗi giá trị liên kết gắn với tiêu thụ sản phẩm bưởi Đại Minh bằng nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; các hoạt động quảng bá trên sàn thương mại điện tử, mạng Facebook, Zalo, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước… để tăng thu nhập cho người dân và tạo chỗ đứng ổn định trên thị trường cho quả bưởi đặc sản.
Chuẩn bị tốt cho Ngày hội
Ngày hội khám phá danh thắng quốc gia hồ Thác Bà và sản vật Bưởi Đại Minh năm 2023 sẽ diễn ra với nhiều hoạt động như: Lễ đón bằng công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh đền Đồng Kè, xã Thịnh Hưng và chùa Vĩnh Kiên, xã Vĩnh Kiên; chương trình biểu diễn nghệ thuật; Hội chợ quê; các gian hàng ẩm thực Tây Bắc; Ngày hội việc làm; thi cây bưởi đẹp, vườn bưởi đẹp; hội thi bóc bưởi… Cùng với đó, huyện cũng tổ chức Giải thể thao đua thuyền Jetski, xuồng hơi, đua xe mô tô địa hình… sẽ đem đến những bất ngờ và thú vị cho du khách tham quan, trải nghiệm.
Anh Doãn Thế Tài – Chủ nhiệm Câu lạc bộ thể thao nước hồ Thác Bà, cho biết: “Đua thuyền Jetski, xuồng hơi trên hồ Thác Bà là một trải nghiệm thú vị, vì vậy chúng tôi muốn giới thiệu đến du khách gần xa dịp này”.
Đến với Yên Bình dịp này, du khách không chỉ được ngắm cảnh thiên nhiên đẹp tựa bức tranh thủy mặc, thưởng thức những món ăn được chế biến từ nguồn nguyên liệu gần gũi, sẵn có của núi rừng, du khách còn được đắm mình trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ. Đây cũng là dịp để người dân Yên Bình nâng cao ý thức giữ gìn bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử – văn hóa truyền thống các dân tộc. Đồng thời, khai thác, quảng bá các tour, tuyến du lịch; tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm tạo điểm nhấn thu hút du khách trong và ngoài tỉnh.
Ông Nguyễn Lê Dũng – Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Bình cho biết, huyện đã xây dựng kế hoạch chi tiết cho Ngày hội để tổ chức triển khai , chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương trên cơ sở đề xuất xây dựng kế hoạch chi tiết thực hiện.
Năm nay, ngoài tổ chức hoạt động truyền thống định kỳ như hàng năm huyện còn tổ chức các hoạt động gắn với danh thắng quốc gia hồ Thác Bà và sản vật bưởi Đại Minh như: đua thuyền Jetski cùng nhiều trò chơi dưới nước trên hồ; tổ chức các hoạt động văn hóa trên cơ sở giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, các trò chơi dân gian; tổ chức Hội thảo “Giữ gìn phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc Tày vùng hồ Thác Bà.
Dịp này, huyện cũng tổ chức Ngày hội việc làm cho người lao động, trình diễn bảo tồn Ngày hội cầu yên của dân tộc Cao Lan, xã Tân Hương; Lễ đón nhận bằng di tích các đền, chùa… Đến thời điểm này, mọi công việc chuẩn bị cho Ngày hội đã hoàn tất.
Đây cũng sẽ là sự kiện ý nghĩa, tạo động lực thúc đẩy thực hiện thắng lợi Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, đưa huyện Yên Bình trở thành huyện nông thôn mới trong năm nay.
Minh Huyền
