Lai Châu không chỉ nổi tiếng với những đỉnh núi kỳ vỹ mà nơi đây còn là “thủ phủ” của ẩm thực dân tộc. Nếu có dịp đến vùng biên viễn Tây Bắc, bạn đừng bỏ qua những món ăn đặc sản dưới đây nhé!
Xôi tím – món quà dẻo thơm từ nếp nương
Nhắc đến các món ăn đặc sản Lai Châu không thể bỏ qua món xôi tím ngon trứ danh. Xôi có vị dẻo, thơm mùi nếp nương, vừa có màu tím bắt mắt. Đây là món ăn truyền thống được đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ Thái, Giáy… làm với những bí quyết riêng. Nguyên liệu để làm xôi bao gồm: nếp nương hạt to thơm dẻo, tinh túy của vùng đất Lai Châu và màu tím của xôi được làm nên từ cây khẩu cắm (loại cây chỉ trồng được ở vùng núi).
Sau khi đồ chín, xôi sẽ có màu tím tươi, hạt xôi bóng dẻo mà không dính, mùi thơm của nếp lan tỏa hấp dẫn. Thực khách có thể ăn xôi tím nóng cùng với thịt gác bếp.
Xôi tím Lai Châu là một món ăn ngon với màu sắc khá đặc trưng (ảnh: Pờ Hương)
Thịt gác bếp – món ăn “độc, lạ” của người vùng cao
Khi nhắc đến ẩm thực Lai Châu, một món ăn nổi tiếng mà người ta thường nghĩ đến chính là thịt gác bếp. Loại thịt tuyệt ngon này do chính tay người dân Lai Châu làm nên với một bí quyết riêng biệt.
Loại thịt được chọn thường là thịt ba chỉ, thịt mông thậm chí là thịt vai của con trâu. Ở Lai Châu, người làm cho thịt ướp với lượng muối vừa đủ và để từng sớ thịt được thấm đậm. Tiếp đến, họ sẽ cho thịt ủ với loại men được lấy ở các loại cây trên rừng trong vài ngày và sau đó treo lên gác bếp.
Hơi nóng của ngọn lửa sẽ làm cho từng sớ thịt được chín đều và se lại. Muốn thịt được đậm đà hơn, có thể bỏ thêm lá ngải cứu vào để hun. Đến khi 2 bên thịt chuyển sang màu vàng đậm thì người ta sẽ lấy xuống và để nơi khô ráo. Khi nào lấy ăn chỉ cần hơ qua lại, miếng thịt sẽ dai dai và có hương vị rất đậm đà. Đây quả là một món ăn đặc sản du khách không thể bỏ qua khi ghé đến Lai Châu.
Thịt gác bếp được nhiều du khách mua làm quà cho người thân(ảnh: Pờ Hương)
Canh tiết lá đắng – nét độc đáo ẩm thực Lai Châu
Đến Lai Châu, phải thưởng thức canh tiết lá đắng mới cảm nhận được nét độc đáo trong nghệ thuật ẩm thực của vùng đất này. Để làm món canh tiết lá đắng, người dân Lai Châu phải len lỏi ở ven rừng, khe suối mới có thể hái được chúng. Thường chỉ có khách quý, chủ nhà mới đi lên rừng tìm lá về nấu canh như một sự thể hiện lòng mến khách. Hiện nay, bà con trong vùng đã mang cây về trồng tại vườn nhà, trên nương rẫy, nên bạn có thể mua được lá vào mỗi dịp chợ phiên.
Nguyên liệu để nấu canh lá đắng bao gồm: ít phổi lợn băm nhỏ, một miếng tiết và vài thứ rau thơm cùng với nắm lá đắng (có thể lá tươi hoặc đã phơi khô) vò nát. Đun nước sôi rồi cho tất cả nguyên liệu vào nấu chín kỹ là bạn đã có một bát canh lá đắng thơm ngon để thưởng thức. Lần đầu thưởng thức món canh này, bạn sẽ thấy khó ăn bởi vị đắng, chát tê đầu lưỡi, nhưng nếu đã ăn quen rồi, bạn sẽ cảm nhận vị ngọt, bùi, thơm ngậy. Canh lá đắng còn có tác dụng giải rượu và chữa được bệnh về tiêu hóa.
Canh tiết lá đắng Lai Châu (ảnh: Poliva)
Lợn cắp nách – đặc sản dân dã của vùng cao Lai Châu
Chắn hẳn một đặc sản khi nhắc đến Lai Châu không thể không kể đến là lợn cắp nách. Loài lợn này được thả rông, ăn cây lá rừng mà không ăn thức ăn công nghiệp nên nó có trong lượng bé nhưng thịt rất ngon. Cái tên lợn cắp nách bắt nguồn khi người dân đem lợn tới phiên chợ để bán nhưng vì lợn quá nhỏ nên cắp nách cho tiện. Đừng quên thưởng thức thịt lợn này khi có dịp tới nơi đây, bạn cũng có thể mua nó để làm quà cho gia đình và bạn bè.
Muốn làm thịt lợn cắp nách ngon thì phải thui qua đủ 2 lửa mới đạt yêu cầu. Sau khi thui, cạo lông sạch và xẻ ra từng phần để chế biến thành món ăn. Từ thịt lợn cắp nách, có thể chế biến ra nhiều món ngon như: thịt ba chỉ, thịt mông được dùng để hấp, thịt từ vai trở lên được dùng để nướng, thịt phần thủ, bụng được dùng để nấu giả cầy, bộ lòng được làm sạch để luộc, xương lọc rồi để chế biến thành các món canh… Thịt lợn cắp nách có vị thơm ngon, hầu như không có mỡ, nếu miếng nào có mỡ thì ăn cũng không bị ngấy.
Lợn cắp nách Lai Châu – Lợn nướng nguyên con. (ảnh: sưu tầm)
Nộm rau dớn – món nộm lạ miệng từ rau rừng
Rau dớn mọc ở khắp nơi trong vườn nhà, bờ ao, bờ suối nên thường có mặt trong bữa cơm hằng ngày của người Thái ở Lai Châu. Cách làm món này cũng khá đơn giản: Chọn những ngọn non rửa sạch, phơi nắng cho khô rồi đồ chín, sau đó trộn đều cùng rau thơm, ớt, gừng, tỏi, mì chính, muối và vắt thêm chút chanh tươi. Khi du lịch ở Lai Châu đừng bỏ lỡ món nộm này nhé!
Nộm rau dớn là món ăn dân dã tại Lai Châu. (ảnh: sưu tầm)
Vừa rồi là 05 món đặc sản trứ danh của vùng núi Lai Châu muốn giới thiệu đến các bạn. Khám phá Lai Châu không chỉ dừng lại ở việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên, con người nơi đây mà còn ở việc thưởng thức những món ngon đặc trưng. Tất cả sẽ góp phần tạo nên một chuyến đi Tây Bắc – Lai Châu trọn vẹn nhất.
Trang Huyền (Tổng hợp)
